Önce
Bir Hususu Daha Belirtelim: Cenab-ı Hak Kur'ân-ı Kerim'de, Her Zaman "Ben" Yerine "Biz" Diye
Hitap Etmiyor. Âyetler Hep Bu Şekilde Sıralanmıyor. Yerine Göre "Ben",
Mevzuunun Gelişine, Meselenin Anlatılışına Göre Hitap Tarzları Da Değişiyor.
Nitekim Meallerini Vereceğimiz Şu Âyet-İ Kerimelere
Dikkat Edilirse Bu Husus Açıkça Görülür:
"Ey
İsrailoğulları! Size İhsan Ettiğim Nimetlerimi Hatırlayın Ve Son Peygambere
İman Edeceğinize Dair Bana Verdiğiniz Sözü Yerine Getirin Ki, Ben De Size
Verdiğim Sözü Yerine Getirip Mükâfatınızı Vereyim. Ve Sadece Benden Korkun." (Bakara,
2/40-41)
"Kullarım Senden Beni Sordukları Vakit De Ki, Muhakkak Ben Çok
Yakınım. Bana Dua Ettiği Zaman, Dua Edenin Duasına Cevap Veririm. Öyle İse
Onlar Da Benim Davetime Uysunlar. Bana İman Etsinler Ki, Doğru Yolu Bulmuş
Olsunlar." (Bakara, 2/186)
"Bana
Dua Edin, İcabet Edeyim." (Mü'minûn, 23/60)
"Ben Cinleri Ve İnsanları Ancak Bana İbadet
Etsinler Diye Yarattım." (Zâriyat, 51/56)
Evet,
Sadece Birkaç Misal Olması Bakımından Meallerini Verdiğimiz Bu Âyetler Gibi
Daha Pek Çok Âyet-İ Kerimelerde Yüce Rabbimiz, Kendi Zâtından "Ben" Mânâsına
Gelen Zamirlerle İfade Etmektedir. Bu Âyetlere Dikkat Edilirse, "Bana Verdiğiniz Sözü",
"Kabul Ederim", "Beni Sordukları Vakit", "Benden
Korkun" Gibi İfadelerin, Doğrudan Cenab-I
Hakk'ın Zâtıyla İlgili Olduğu Ve Arada Hiçbir Vasıta Kabul Etmeyeceği Görülür.
İşte
Allah'ın "Ben" Diye Hitap Ettiği Âyetlerin Büyük Ekseriyeti Hep
Zâtıyla İlgilidir; "Biz" Diye Hitap Edilen Âyet-İ
Kerimelerde İse, Umumiyetle Arada Bir Vasıta Vardır. Mesela, Kur'ân'ın İndirildiğini Haber Veren
Bütün Âyet-İ Kerimelerde "Biz İndirdik" Buyurulur.
Bütün Âyetler Vahiy Kanalıyla İndirildiğine Göre, Burada Allah İle Peygamber
(A.S.M.) Arasındaki Vasıta, Bir Melek Olan Cebrail (As)'Dir.
Yine "Bulutla Gölge Yaptık." (Bakara,
2/57) Gibi Âyetlerde İşi Yaptıran Allah, İşi Yapan "Allah'ın
Memurları" Mesâbesindeki Meleklerdir. Ancak Burada,
Meleklerin "Memur" Olarak
Vasıflandırılmasını, İnsanların İşlerini Kolaylaştırmak İçin Kullanma Zorunda
Kaldıkları Memurlarla Kıyaslamaktan Kaçınmak Lâzımdır. İnsanlar Acizliklerinden
Dolayı Memur Tutuyorlar; Cenab-I Hak İse Kâinatta Hükmeden Kudretinin İcraatını
İlân Etmek, Onlar Vasıtasıyla Azametini Bildirmek İçin Melekleri İstihdam
Ediyor. Zaten Birçok Müfessirimiz, Bu Çeşit Âyet-İ
Kerimelerde Cenab-I Hakk'ın Kendi Azamet Ve Kudreti, Ulûhiyet Ve Kibriyâsı İle
Hitap Ettiğini Bildirirler. Yâni Cenab-I Hak, Esmâ-İ Hüsnâsı Ve Sıfatlarıyla
Birlikte Hitap Ederek, Kendi Büyüklüğünü Ve Celâlini Bildirmektedir. Meselâ;
"Kur'ân'ı
Kesinlikle Biz İndirdik, Elbette Onu Yine Biz Koruyacağız." (Hicr,
15/9) Mealindeki Âyet-İ Kerimenin Metninde "Biz" Mânâsına
Gelen Dört Kelime Vardır. Burada Hem Cenab-I Hakk'ın Kibriya Ve Azametinin
İfadesi Bahis Mevzuudur, Hem De Meselenin Ehemmiyeti Zamirlerle
Kuvvetlendirilmektedir.
Müfessir
Ebu's-Suûd Efendi, Bu Âyetin Tefsirinde, "Biz
Azamet-İ Şânımız Ve Uluvv-İ Cenabımızla Kur'ân'ı İndirdik." Der. Kevser
Sûresinde Geçen "Biz" Mânâsına
Gelen "İnnâ"Nın Tefsirinde İse Fahrüddin
Râzi, "Buradaki 'Biz'den Murad, Cenab-I Hakk'ın Azametini
Göstermektir" Der. "Çünkü Kevser'i Peygamber Efendimize (A.S.M.)
Hediye Olarak Veren, Yerin Ve Göğün Sahibi Olan Cenab-I Hak'tır. Hediye Edilen
Şey De Verenin Büyüklüğüne Göre Bir Kıymet Ve Azamet Kazanır."
Bediüzzaman, Bakara Sûresinin 34. Âyetinin Tefsirinde "Ben" Mânâsına Gelen "İnnî" Ve "Biz Dedik" Mânâsına Gelen "Kulnâ" Kelimelerini Ele Alır Ve Şöyle Der: "Cenab-I Hakk'ın Halk Ve Îcat Fiilinde Vasıtanın Bulunmadığına, Kelâm Ve Hitabında Vasıtanın Bulunduğuna İşarettir." Devamında İse Nisa Sûresinin 105. Âyetindeki "Biz" Mânâsına Gelen "Nâ" Zamirinin Tefsirinde Şu Hususları Dikkate Verir: "Bu Âyette Azamete Delalet Eden 'Nâ' Zamir-İ Cem'i Vahiyde Vasıtanın Bulunduğuna İşaret Olduğu Gibi, 'Allah'ın Sana Gösterdiği' Mealindeki Cümlede Müfred Hükmünde Olan Lafz-I Celâl Mânâları İlham Etmekte Vasıtanın Bulunmadığına İşarettir." (İşaratü'l-Îcaz, S. 230) O Halde, Allah'ın Bazı Âyetlerde "Biz" Diye Hitap Etmesinden, -Hâşâ- Cenab-I Hakk'ın Birden Fazla Olduğu Akla Gelmemelidir. Zaten Gelmez De.
Bazen Biz De Kendi Yaptığımız Bir İşten
Bahsederken Bile "Biz
Yaptık" Demez Miyiz?